Σε μια προσωρινή πολιτική συμφωνία για νομοθετικές προτάσεις του πακέτου «Fit for 55» που στοχεύουν στην περαιτέρω μείωση των εκπομπών και την αντιμετώπιση των κοινωνικών τους επιπτώσεων, κατέληξαν από κοινό το Συμβούλιο της ΕΕ και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Το πακέτο «Fit for 55» στοχεύει στο να επιτρέψει στην Ευρωπαϊκή Ένωση να μειώσει τις καθαρές εκπομπές αερίων θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990 και να επιτύχει κλιματική ουδετερότητα το 2050.
Το σύστημα εμπορίας εκπομπών της ΕΕ (EU ETS) είναι μια αγορά άνθρακα που βασίζεται σε ένα σύστημα ανώτατων ορίων και εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής για βιομηχανίες έντασης ενέργειας και τον τομέα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Είναι το κύριο εργαλείο της ΕΕ για την αντιμετώπιση των μειώσεων των εκπομπών, καλύπτοντας περίπου το 40% των συνολικών εκπομπών CO2 της ΕΕ.
Για πρώτη φορά, τα δύο θεσμικά όργανα συμφώνησαν να συμπεριλάβουν τις εκπομπές από τη θαλάσσια ναυτιλία στο πεδίο εφαρμογής του EU ETS. Συμφώνησαν σε μια σταδιακή εισαγωγή υποχρεώσεων για τις ναυτιλιακές εταιρείες να παραδίδουν δικαιώματα: 40% για επαληθευμένες εκπομπές από το 2024, 70% για το 2025 και 100% για το 2026.
Τα περισσότερα μεγάλα σκάφη θα συμπεριληφθούν στο πεδίο εφαρμογής του EU ETS από την αρχή. Μεγάλα πλοία ανοικτής θάλασσας άνω των 5000 ολικής χωρητικότητας θα περιλαμβάνονται στον «κανονισμό MRV» για την παρακολούθηση, την αναφορά και την επαλήθευση των εκπομπών CO2, με βάση τον κανονισμό για τις θαλάσσιες μεταφορές από το 2025 και στο EU ETS από το 2027. Πλοία γενικού φορτίου και ανοικτής θαλάσσης, θα συμπεριληφθούν στον κανονισμό MRV από το 2025 και η ένταξή τους στο EU ETS θα επανεξεταστεί το 2026.
Επιπλέον, η συμφωνία λαμβάνει υπόψη τις γεωγραφικές ιδιαιτερότητες και προτείνει μεταβατικά μέτρα για μικρά νησιά, πλοία κατηγορίας πάγου και ταξίδια που σχετίζονται με εξόχως απόκεντρες περιοχές και υποχρεώσεις δημόσιας υπηρεσίας και ενισχύει μέτρα για την καταπολέμηση του κινδύνου φοροδιαφυγής στον θαλάσσιο τομέα.
Ορισμένα κράτη μέλη με σχετικά υψηλό αριθμό ναυτιλιακών εταιρειών θα λάβουν επιπλέον το 3,5% του ανώτατου ορίου των δημοπρατούμενων δικαιωμάτων που θα κατανεμηθούν μεταξύ τους.
Οι συννομοθέτες συμφώνησαν να συμπεριλάβουν εκπομπές μη CO2 (μεθάνιο και N2O) στον κανονισμό MRV από το 2024 και στο EU ETS από το 2026.