To Κυπριακό Ινστιτούτο για τη Θάλασσα και τη Ναυτιλία (Cyprus Marine and Maritime Institute – CMMI) είναι Κέντρο Αριστείας για την Έρευνα, την Καινοτομία και την Τεχνολογική Ανάπτυξη. Ιδρύθηκε το 2019 με χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Κυπριακή Δημοκρατία.
Το CMMI αναπτύσσεται με ταχείς ρυθμούς, παράγει μετρήσιμο έργο, με σημαντικό επιστημονικό και κοινωνικό-οικονομικό αντίκτυπο, εξασφαλίζει κονδύλια από ανταγωνιστικά προγράμματα και λαμβάνει διεθνή αναγνώριση, όντας ήδη ενεργό μέλος διεθνών οργανισμών και ενώσεων, συμβάλλοντας -παράλληλα- στην ανάπτυξη εγχώριου διανοητικού κεφαλαίου, καθώς και στην προσέλκυση και διατήρηση υψηλών προδιαγραφών επιστημονικού δυναμικού στην Κύπρο.
Το Ινστιτούτο δραστηριοποιείται στους τομείς της θάλασσας και της ναυτιλίας και ειδικότερα στα ακόλουθα:
- Σχεδίαση και κατασκευή σκαφών μηδενικών ρύπων.
- Σχεδίαση, κατασκευή και δικτύωση πλωτήρων για τη συλλογή δεδομένων από το θαλάσσιο περιβάλλον.
- Εναλλακτικά καύσιμα για απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα.
- Τεχνολογίες για τη δέσμευση του διοξειδίου του άνθρακα.
- Τεχνικές και μέθοδοι για τη βελτιστοποίηση της λειτουργίας λιμανιών, πλοίων και στόλων.
- Αυτόνομη λειτουργία σκαφών και ρομποτικών συστημάτων.
- Θαλάσσια βιολογία και βιοτεχνολογία.
- Θαλάσσια βιοποικιλότητα και εισβλητικά είδη.
- Άμεσες και έμμεσες συνέπειες της κλιματικής αλλαγής.
- Κατασκευή τεχνητών υφάλων με τρισδιάστατη εκτύπωση και με τη χρήση φιλο-περιβαλλοντικών υλικών.
- Εκπαίδευση, επιμόρφωση και επαγγελματική κατάρτιση σε αντικείμενα της Βιώσιμης Γαλάζιας Ανάπτυξης.
Κλιματική κρίση και προστασία του περιβάλλοντος
Οι μεταφορές ευθύνονται -σε μεγάλο βαθμό- για τις εκπομπές αερίων, που επιτείνουν το φαινόμενο του θερμοκηπίου και, συνακόλουθα, την κλιματική αλλαγή. Σε αυτές περιλαμβάνονται και οι θαλάσσιες μεταφορές, αν και -συγκριτικά- εμφανίζουν τον μικρότερο αρνητικό αντίκτυπο, καθώς μεταφέρουν δισεκατομμύρια τόνους φορτίων σε πολύ μεγάλες αποστάσεις, με το σχετικά μικρότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
Διεθνώς πραγματοποιούνται συντονισμένες προσπάθειες για την εξεύρεση λύσεων για την ποντοπόρο ναυτιλία, τη ναυτιλία μικρών αποστάσεων, ακόμη και για τα πλοία που κινούνται στους ποταμούς. Τόσο ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός όσο και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν υιοθετήσει πολιτικές και έχουν θεσπίσει όρια – στόχους για τη σταδιακή και εν τέλει οριστική απαλλαγή από τα ορυκτά καύσιμα.
Οι λύσεις που εξετάζονται αφορούν σε εναλλακτικά καύσιμα (υδρογόνο, αμμωνία, μεθανόλη, βιοκαύσιμα και συνθετικά καύσιμα) σε συσκευές που δεσμεύουν το διοξείδιο του άνθρακα, σε συστήματα που εξοικονομούν ενέργεια και μειώνουν την κατανάλωση καυσίμων, καθώς και σε τροποποιήσεις της αρχιτεκτονικής σχεδίασης των πλοίων.
Μολονότι οι διεθνείς κανονισμοί αφορούν στα μεγάλα πλοία, σημαντική συνεισφορά στις εκπομπές έχουν και τα μικρότερα, της παράκτιας ναυτιλίας, η οποία περιλαμβάνει -κυρίως- μικρά και μεσαίου μεγέθους σκάφη, που μεταφέρουν επιβάτες και αγαθά, χρησιμοποιούνται για αναψυχή και ναυταθλητισμό ή εντάσσονται σε ειδικές κατηγορίες, όπως τα ρυμουλκά.
Το ZEST
To CMMI, σε συνεργασία με το τοπικό βιομηχανικό οικοσύστημα, σχεδίασε και κατασκευάζει ένα σκάφος μηδενικών ρύπων και ελάχιστου ακουστικού ίχνους (Zero Emission Sea Transporter – ZEST). Το σκάφος κινείται -αποκλειστικά- με ενέργεια αποθηκευμένη σε μπαταρίες, που τροφοδοτούν ηλεκτρικούς κινητήρες, οι οποίοι κινούν τους έλικες. Το ZEST είναι εξοπλισμένο με φωτοβολταϊκά στοιχεία για την κάλυψη μέρους των ενεργειακών αναγκών του, ενώ το υπόλοιπο -μεγαλύτερο μέρος- θα εξασφαλίζεται από φωτοβολταϊκά συστήματα εγκατεστημένα στα κτήρια του CMMI. Για τη βέλτιστη αξιοποίηση της ενέργειας αναπτύσσεται σύστημα παρακολούθησης και ελέγχου της παραγωγής και της κατανάλωσης σε πραγματικό χρόνο.
Το «πράσινο» σκάφος, τύπου καταμαράν, με μήκος 9.25 μ. και πλάτος περίπου 3.3 μ., δεν θα εκπέμπει διοξείδιο του άνθρακα ούτε άλλο αέριο ρύπο και, λόγω του ελάχιστου εκπεμπόμενου θορύβου, θα προστατεύει τη θαλάσσια ζωή.
Ένα σκάφος πολλαπλών ρόλων
To ZEST σχεδιάστηκε με τρόπο που να εξυπηρετεί πολλαπλά τους στόχους του CMMI. Αρχικά, η γνώση και η εμπειρία από τη σχεδίαση και την κατασκευή του θα οδηγήσουν σε λύσεις για τον εξηλεκτρισμό των σκαφών της παράκτιας ναυτιλίας.
Το σκάφος αποτελεί υποδομή και πλατφόρμα δοκιμών για όλες τις ερευνητικές ομάδες του CMMI και για άλλες ομάδες από την Κύπρο και το εξωτερικό: Θα χρησιμοποιηθεί για δειγματοληψίες και μετρήσεις στο θαλάσσιο περιβάλλον φιλοξενώντας ερευνητικό προσωπικό και μεταφέροντας κατάλληλο εξοπλισμό, θα υποστηρίξει επιστημονικές καταδύσεις και θα λειτουργήσει ως μητρικό σκάφος για μικρότερα ρομποτικά και αυτόνομα συστήματα.
Στα σχέδια του CMMI περιλαμβάνονται η μετατροπή του ZEST σε πλήρως αυτόνομο σκάφος (Α-ZEST) και η δοκιμή άλλων συστημάτων πρόωσης (υβριδικών ή με κυψέλες καυσίμου). Μια ακόμη εκδοχή του ZEST, με διαφορετική διαμόρφωση και εξοπλισμό, μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε εφαρμογές απορρύπανσης από πετρελαιοκηλίδες ή από πλαστικά.
Τέλος, το CMMI θα αξιοποιήσει το σκάφος για την εκπαίδευση -σε συνεργασία με Πανεπιστήμια- προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών/τριών, την εκπόνηση μελετών, καθώς και την υποστήριξη διδακτορικών σπουδών. Παράλληλα, το ZEST θα χρησιμοποιηθεί σε προγράμματα Θαλάσσιου Γραμματισμού, που απευθύνονται σε μαθητές/τριες της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
Σκοπός του CMMI είναι η μέγιστη αξιοποίηση της επένδυσης για τη δημιουργία του ZEST με εφαρμοσμένη έρευνα, εφαρμογές στο πεδίο για την αντιμετώπιση πρακτικών προβλημάτων και στήριξη προγραμμάτων εκπαίδευσης και κατάρτι- σης. Η ανάπτυξη τεχνογνωσίας και προϊόντων ώριμων για εμπορική αξιοποίηση, όπως το ZEST, αποτελούν θεμελιώδη στρατηγική επιλογή και σχετίζονται άμεσα με τη βιωσιμότητα του Ινστιτούτου. Το έργο CODEVELOP-GT/0322/0029 χρηματοδοτείται από το NextGenerationEU της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μέσω του Ιδρύματος Έρευνας και Καινοτομίας.
πηγή: Φιλελεύθερος