Ναυάγιο των Αντικυθήρων: Στο φως μαρμάρινο άγαλμα που ήταν παγιδευμένο κάτω από ογκόλιθο
Ένα σπάνιο ναυάγιο των κλασικών χρόνων έφεραν στο φως οι έρευνες βυθού που πραγματοποίησε ο Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας στα Κύθηρα, στο πλαίσιο εργασιών της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης – Πελοποννήσου.
Σύμφωνα με τα προκαταρκτικά αποτελέσματα της έρευνας, το ναυάγιο το οποίο εντοπίστηκε σε βάθος 222 μέτρων χρονολογείται από τα τέλη 5ου έως τα μέσα 4ου αιώνα π.Χ..
Στο φορτίο του βυθισμένου πλοίου αναγνωρίστηκαν αμφορείς με προέλευση από την Κέρκυρα, τη Σκόπελο και τη Χίο, γεγονός που υποδηλώνει ανεπτυγμένη εμπορική δραστηριότητα στο Αιγαίο και το Ιόνιο πέλαγος.
Το σημαντικότερο εύρημα της φετινής υποβρύχιας έρευνας στο Ναυάγιο των Αντικυθήρων είναι το τμήμα ενός μαρμάρινου αγάλματος που ήταν παγιδευμένο κάτω από έναν βαρύ ογκόλιθο. Η αρχική ανάλυση και τεκμηρίωση του αντικειμένου πραγματοποιήθηκε με επιτόπια φωτογραμμετρία, ενώ η περαιτέρω διερεύνησή του θα πραγματοποιηθεί εν ευθέτω χρόνω.
Κατά τη διάρκεια της έρευνας ανασύρθηκαν και κάποια μικρότερα ξύλινα και χάλκινα δομικά στοιχεία του πλοίου καθώς και κάποια θραύσματα κεραμικών που δίνουν πολύτιμες πληροφορίες για τη χρονολόγηση και τη σύνθεση του φορτίου. Μαζί με τα άλλα ευρήματα που θα αποδώσει η μελλοντική ανασκαφή, θα συμβάλει στην πληρέστερη κατανόηση του πολύτιμου φορτίου που μετέφερε το πλοίο.
Παρά την πληθώρα των ευρημάτων που έχουν ανελκυστεί από το ναυάγιο από το 1900 μέχρι σήμερα, η πρόσφατη έρευνα των ετών 2014-2019 αποδεικνύει ότι η επιστημονική κοινότητα βρίσκεται στα πρόθυρα της αποκάλυψης και άλλων σημαντικών αρχαιολογικών τεκμηρίων που θα βοηθήσουν στην πληρέστερη κατανόηση του χώρου, απαντώντας καίρια ερωτήματα που παραμένουν αναπάντητα για περισσότερο από 100 χρόνια.
Σκοπός της έρευνας είναι η ολοκλήρωση της συλλογής των στοιχείων που είναι απαραίτητα για την εξαγωγή συμπερασμάτων σε σχέση με την ύπαρξη άλλων υπολειμμάτων στο χώρο του ναυαγίου, με το φορτίο του ναυαγίου και το ίδιο το πλοίο που παραμένουν σκεπασμένα ως αποτέλεσμα κατολίσθησης, με την τυχόν σύνδεση των ναυαγίων Α και Β, καθώς και με τον αριθμό των ατόμων που επέβαιναν στο πλοίο του ναυαγίου Α.
Εξίσου σημαντικός στόχος είναι η αποκάλυψη και περισυλλογή ευρημάτων, μεταξύ των οποίων ανθρώπινα σκελετικά υπολείμματα, τμήματα του πλοίου των Αντικυθήρων και του φορτίου του, τα οποία παραμένουν εκτεθειμένα και ευάλωτα σε πιθανές ανθρωπογενείς παρεμβάσεις και στην δυσμενή επίδραση του περιβάλλοντος.
Η έρευνα διεξάγεται από την Ελβετική Αρχαιολογική Σχολή υπό την εποπτεία της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων και με την χρηματοδότηση του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη και της Ελβετικής Ωρολογοποιίας Hublot. Το κοινωφελές Ίδρυμα Αθανασίου Κ. Λασκαρίδη διέθεσε το πλοίο Typhoon, ενώ η Cosmote στηρίζει τις τηλεπικοινωνιακές ανάγκες της έρευνας.
Η έρευνα τελεί υπό την αιγίδα της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου και στηρίζεται ενεργά από τον Δήμο Κυθήρων και τους κατοίκους των Αντικυθήρων.