Την περασμένη εβδομάδα, ο πρώην πρόεδρος της Ρωσίας Ντμίτρι Μεντβέντεφ είπε ότι η Ρωσία θα μπορούσε να καταστρέψει τα υποθαλάσσια καλώδια που συνδέουν διαδικτυακά την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, ως αντίποινα για την υποτιθέμενη συμμετοχή της Δύσης στην ανατίναξη των αγωγών φυσικού αερίου Nord Stream πέρυσι. .
Αν και παραμένει ασαφές ποιος ήταν υπεύθυνος για την επίθεση στον αγωγό, πρόσφατες αναφορές των μέσων ενημέρωσης, υποστηρίζουν ότι οι ΗΠΑ ενημερώθηκαν εκ των προτέρων για την επιχείρηση – η οποία φέρεται ότι διεξήχθη από ουκρανικές δυνάμεις – και διαβίβασαν αυτές τις πληροφορίες στη Γερμανία και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Σε απάντηση, ο Μεντβέντεφ, τώρα αναπληρωτής πρόεδρος του συμβουλίου ασφαλείας της Ρωσίας και στενός σύμμαχος του Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν, δήλωσε σε αναρτήσεις στο Telegram και στο Twitter ότι η Ρωσία δεν αντιμετωπίζει πλέον κανένα εμπόδιο, ακόμη και σε ηθικό επίπεδο, για την καταστροφή των υποθαλάσσιων καλωδίων.
Αν και αυτό μπορεί να μην φαίνεται τόσο μεγάλη υπόθεση όσο οι επανειλημμένες νύξεις του Πούτιν για χρήση πυρηνικών όπλων, είναι μια απειλή που δεν πρέπει να απορριφθεί.
Τα υποθαλάσσια καλώδια, είναι η φυσική υποδομή που συνδέει τον ψηφιακό κόσμο. Εκατοντάδες καλώδια οπτικών ινών, απλώνονται στον πυθμένα του ωκεανού, επιτρέποντας την παγκόσμια μετάδοση δεδομένων και σημάτων επικοινωνίας σε πραγματικό χρόνο.
Αυτά τα καλώδια διευκολύνουν περίπου το 99% της κίνησης στο Διαδίκτυο, καθώς και τις τηλεφωνικές κλήσεις, τις μεταφορές δεδομένων και άλλες τηλεπικοινωνίες που επιτρέπουν τη λειτουργία της σύγχρονης ζωής. Το πρώτο υποθαλάσσιο τηλεγραφικό καλώδιο τοποθετήθηκε το 1858. Σήμερα, υπάρχουν σχεδόν 400, τα περισσότερα από τα οποία είναι εμπορικής ιδιοκτησίας και λειτουργίας.
Ενώ η απειλή του Μεντβέντεφ είναι πραγματική, οι συνέπειες θα είναι άμεσες και εκτεταμένες.
Μια επίθεση θα μπορούσε να αναστείλει την πρόσβαση σε τηλεφωνικές κλήσεις, μηνύματα, βίντεο και υπηρεσίες ροής. Οι υπηρεσίες υγείας και έκτακτης ανάγκης θα έχαναν την επαφή μεταξύ τους και με το κοινό, σε πολλές περιπτώσεις καθιστώντας τους ανίκανους να ανταποκριθούν στις εκκλήσεις για βοήθεια, πόσο μάλλον να συντονιστούν για την ανταπόκριση ή την παρακολούθηση μεγάλων κρίσεων.
Τα συστήματα πληρωμών και τα ΑΤΜ θα ήταν εκτός λειτουργίας. Τρισεκατομμύρια δολάρια θα εξαφανίζονταν από τις οικονομίες της Ευρώπης και των ΗΠΑ καθώς οι τράπεζες αποσυνδέονταν από το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα, με οικονομικές επιπτώσεις αισθητές σε όλο τον κόσμο. Οι χώροι εργασίας και οι επιχειρήσεις που βασίζονται στο Διαδίκτυο θα μειωθούν επίσης. Τα εκπαιδευτικά ιδρύματα θα δυσκολευτούν να διεξάγουν διαδικτυακή μάθηση, εμποδίζοντας την εκπαίδευση των μαθητών και περιορίζοντας την πρόσβαση στη γνώση και τους πόρους.
Το ηλεκτρονικό εμπόριο θα δεχόταν επίσης πλήγμα, επιδεινώνοντας τις διακοπές στις αλυσίδες εφοδιασμού και τις ελλείψεις βασικών αγαθών. Τα καταστήματα με υλικά οικοδομής και εμπορίου θα χάσουν την επικοινωνία με τους προμηθευτές, περιορίζοντας την πρόσβαση σε τρόφιμα και άλλες βασικές προμήθειες.
Ευρύτερες εθνικές υποδομές ζωτικής σημασίας, από δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας έως δίκτυα μεταφορών και δίκτυα ύδρευσης, θα βρεθούν επίσης εκτός λειτουργίας, καθώς βασίζονται στη μετάδοση δεδομένων σε πραγματικό χρόνο μέσω υποθαλάσσιων καλωδίων.
Το ΝΑΤΟ παίρνει αυτή την απειλή στα σοβαρά.
Λίγο μετά τα σχόλια του Μεντβέντεφ, το ΝΑΤΟ ανακοίνωσε την ίδρυση ενός νέου κέντρου στο Ηνωμένο Βασίλειο, για την παρακολούθηση και προστασία από την απειλή της ρωσικής δολιοφθοράς σε κρίσιμες υποδομές του Διαδικτύου. Τα ρωσικά πλοία χαρτογραφούν ενεργά τις υποθαλάσσιες καλωδιώσεις σε όλη την Ευρώπη και επενδύουν σε ναυτικές ικανότητες κάτω από την επιφάνεια για να τα στοχεύσουν εδώ και αρκετό καιρό. Τα καλά νέα, ωστόσο, είναι ότι η Ρωσία πιθανότατα δεν έχει την ικανότητα να πραγματοποιήσει επιθέσεις υποθαλάσσιων καλωδίων σε καταστροφική κλίμακα. Τα υποθαλάσσια καλώδια είναι απλωμένα σε όλο τον κόσμο σε διεθνή ύδατα, πράγμα που σημαίνει ότι θα ήταν δύσκολο να αποκοπεί εντελώς η πρόσβαση της Ευρώπης και των ΗΠΑ στο Διαδίκτυο.
Ωστόσο, με τον σύγχρονο κόσμο να βασίζεται τόσο στην ψηφιακή συνδεσιμότητα που διευκολύνουν τα υποθαλάσσια καλώδια, η πραγματικότητα είναι ότι ακόμη και μια στοχευμένη ή ωμή ρωσική επίθεση σε έναν αριθμό κρίσιμων καλωδίων ή σε ένα περιφερειακό σημείο θα μπορούσε να προκαλέσει σημαντικές διακοπές σε όλη την Ευρώπη και τις ΗΠΑ.
Οποιαδήποτε ρωσική απόπειρα να βλάψει τα υποθαλάσσια καλώδια του Διαδικτύου θα αποτελούσε μια εξαιρετικά δυσανάλογη απάντηση σε οποιαδήποτε υποτιθέμενη εμπλοκή της Δύσης στις εκρήξεις του Nord Stream.
Μια τέτοια κίνηση όχι μόνο θα υπονόμευε την περιφερειακή σταθερότητα, αλλά και θα ωθούσε τον κόσμο επικίνδυνα πιο κοντά στο χείλος μιας συνολικής σύγκρουσης.
Η Μερσέντες Πέιτζ, είναι ανώτερος συνεργάτης στην ASPI. Στο παρελθόν εργάστηκε για το Αυστραλιανό Υπουργείο Εξωτερικών και Εμπορίου και το άρθρο της φιλοξενήθηκε στην ιστοσελίδα Maritime Executive.