Στα παγωμένα νερά της Ανταρκτικής, έλαβε χώρα ένα φαινόμενο ασυνήθιστης κλίμακας: ένας τεράστιο θαλάσσιο άνοιγμα, το οποίο εμφανίστηκε και παρέμεινε για αρκετές εβδομάδες κατά τη διάρκεια των χειμώνων του 2016 και 2017.
Μια πρόσφατη επιστημονική μελέτη, δημοσιευμένη στο Science Advances, φέρνει στο φως τον άγνωστο μηχανισμό που δημιούργησε και διατήρησε αυτό το εντυπωσιακό φαινόμενο, γνωστό ως πολύνυα Maud Rise ένας σχηματισμός από ένα υποθαλάσσιο βουνό που μοιάζει με ηφαίστειο.
Μία ομάδα ερευνητών από τα πανεπιστήμια, Σάουθαμπτον, Γκέτεμποργκ και το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια Σαν Ντιέγκο προχώρησε στη δημοσίευση μίας μελέτης η οποία αναφέρει ότι η πολύνυα δημιουργήθηκε από μια σειρά περίπλοκων αλληλεπιδράσεων μεταξύ του ανέμου, των ωκεάνιων ρευμάτων και της μοναδικής τοπογραφίας του βυθού. Ο συνδυασμός αυτών των παραγόντων μεταφέρει θερμότητα και αλάτι προς την επιφάνεια, λιώνοντας τον πάγο της θάλασσας και δημιουργώντας την πολύνυα.
Σε αντίθεση με τις παράκτιες πολύνυες που εμφανίζονται συχνά, η Maud Rise δημιουργήθηκε πάνω από το ανοικτό ωκεανό, εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά από την ακτή. Αυτό καθιστά το φαινόμενο ακόμα πιο ασυνήθιστο και αξιόλογο.
Η μελέτη εντοπίζει μια κρίσιμη αλλαγή στα ωκεάνια ρεύματα ως καθοριστικό παράγοντα για τη δημιουργία της πολύνυας. Κατά τη διάρκεια των ετών 2016 και 2017, το μεγάλο κυκλικό ωκεανικό ρεύμα γύρω από τη Θάλασσα του Ουέντελ ενισχύθηκε. Αυτό το ενισχυμένο ρεύμα έφερε στην επιφάνεια βαθύτερο, θερμότερο και αλμυρό νερό, τροφοδοτώντας τη λιώση του πάγου και τη δημιουργία της πολύνυας.
Ενώ η αύξηση του αλατιού και της θερμότητας τροφοδοτούσε τη διατήρηση της πολύνυας, η μελέτη αποκάλυψε και μια δεύτερη κρίσιμη διαδικασία: τη μεταφορά Έκμαν. Αυτό το φαινόμενο, που οφείλεται στους ανέμους, βοήθησε στη μεταφορά του αλατιού από το βουνό Maud Rise προς το βόρειο πλευρό του, όπου σχηματίστηκε και διατηρήθηκε η πολύνυα.
Οι πολύνυες, όπως αυτή, παίζουν σημαντικό ρόλο στη μεταφορά θερμότητας και άνθρακα μεταξύ του ωκεανού και της ατμόσφαιρας, επηρεάζοντας το κλίμα της περιοχής και πιθανώς και σε παγκόσμια κλίμακα.