Ο ωκεανός απορροφά το 90% της υπερβολικής θερμότητας που προκαλείται από τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα. Επιπλέον, η κλιματική αλλαγή ενισχύει τις καιρικές συνθήκες που διοχετεύουν ακόμη περισσότερη θερμότητα στο μεγαλύτερο οικοσύστημα του πλανήτη.
Ένα από αυτά είναι τα συστήματα υψηλής πίεσης. Ενώ τα συστήματα χαμηλής πίεσης φέρνουν δροσερό, θολό αέρα που αντλεί θερμότητα από τον ωκεανό, προσελκύοντας πιο κρύα, πλούσια σε θρεπτικά συστατικά νερά στην επιφάνεια, τα συστήματα υψηλής πίεσης διαταράσσουν αυτά τα δροσερά συστήματα. Δημιουργούν πιο ζεστά κλίματα και συννεφιασμένες συνθήκες στις οποίες ο ήλιος μπορεί να ζεστάνει το νερό ανεμπόδιστα. Λιγότερα θρεπτικά συστατικά ανεβαίνουν στην επιφάνεια του νερού για να υποστηρίξουν τη βάση της θαλάσσιας τροφικής αλυσίδας, όπως το κριλ και το φυτοπλαγκτόν.
Το 2014, αυτοί οι παράγοντες συνδυάστηκαν για να δημιουργήσουν μια γιγάντια σάουνα στον Βόρειο Ειρηνικό. Εκατοντάδες χιλιόμετρα πλάτος και 6 βαθμούς Κελσίου πιο ζεστή από το μέσο όρο, έγινε γνωστή ως «η Blob». Η ξαφνική μετατόπιση των θρεπτικών ουσιών σήμανε καταστροφή για τα ψάρια, τα θαλασσοπούλια και τα κητώδη, που έπρεπε να μεταναστεύσουν αλλού για να βρουν τροφή ή απλώς λιμοκτονούσαν.
Μέχρι να διαλυθεί, υπολογίζεται ότι ένα εκατομμύριο θαλασσοπούλια είχαν πεθάνει, μαζί με αμέτρητα καρκινοειδή, ψάρια και φώκιες. Ένας αριθμός ρεκόρ φαλαινών μπλέχτηκαν σε αλιευτικά εργαλεία όταν έψαχναν για τροφή πιο κοντά στην ακτή.
Οι εκρήξεις ζεστού νερού μπορούν επίσης να καταστήσουν αφόρητες τις συνθήκες σε ευαίσθητους κόμβους βιοποικιλότητας, όπως λιβάδια με θαλάσσια χόρτα, κοραλλιογενείς υφάλους και φύκια. Σε σύγκριση με τη γενική θέρμανση των ωκεανών, οι καύσωνες οδηγούν σε ταχύτερη λεύκανση, περισσότερο θάνατο κοραλλιών και αποδεκατισμό των δασών με φύκια. Οι υψηλότερες θερμοκρασίες του νερού πυροδοτούν επίσης ασφυκτική άνθηση φυκών που οδηγεί σε μεγάλης κλίμακας εξαφάνιση της θαλάσσιας ζωής.
Για παράδειγμα, δάση φυκιών κατά μήκος μιας έκτασης 100 χιλιομέτρων της δυτικής Αυστραλίας εξαλείφθηκαν από τον ίδιο καύσωνα που κατέστρεψε τα λιβάδια του Shark Bay το 2010. Αυτό ήταν πριν από 12 χρόνια και τα φύκια δεν έχουν εμφανιστεί ξανά.
Ποιες είναι οι επιπτώσεις του καύσωνα;
Οι επιστήμονες εξακολουθούν να ξεδιαλέγουν τα μετεωρολογικά ερεθίσματα πίσω από αυτά τα φαινόμενα, αλλά το σίγουρο είναι ότι συνδέονται με την ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή. Μια υπόθεση είναι ότι καθώς η Αρκτική θερμαίνεται – τρεις φορές πιο γρήγορα από τον πλανητικό μέσο όρο – η διαφορά θερμοκρασίας της με τους τροπικούς μειώνεται. Ο Σβέντζα Ράιν, φυσικός ωκεανογράφος στο Ωκεανογραφικό Ινστιτούτο Woods Hole, εξηγεί ότι αυτή η μείωση μπορεί να αποδυναμώσει το ρεύμα πίδακα που συνήθως σπρώχνει μια ζώνη βροχής και ανέμου γύρω από το κέντρο του πλανήτη. Στη συνέχεια, το ρεύμα αέρα γίνεται πιο ευάλωτο στην εισβολή από συστήματα υψηλής πίεσης, τα οποία εμποδίζουν τις συνήθεις ατμοσφαιρικές διεργασίες και σχηματίζουν αιωρούμενα νησιά θερμού αέρα πάνω από τη γη και τη θάλασσα.
Οι αλλαγές στη δύναμη και την κατεύθυνση των ωκεάνιων ρευμάτων, θα μπορούσαν επίσης να προκαλέσουν θαλάσσια κύματα καύσωνα, καθώς ορισμένα από τα ρεύματα μεταφέρουν ζεστό νερό σε περιοχές που δεν το έκαναν πριν.
Οι συγκρίσεις με τα ιστορικά σύνολα δεδομένων δείχνουν ότι ο αριθμός των ημερών θαλάσσιου καύσωνα έχει αυξηθεί κατά 54% από το 1925 και οκτώ από τις πιο καυτές 10 που έχουν καταγραφεί, σημειώθηκαν τα τελευταία 13 χρόνια.
Υπάρχουν πολλές παράκτιες κοινότητες που χάνουν ολόκληρο το εισόδημά τους σε ένα χτύπημα από τους θαλάσσιους καύσωνες.
Μετά τη Blob, η αλιεία μπακαλιάρου του Κόλπου της Αλάσκας, αξίας 100 εκατομμυρίων δολαρίων ετησίως, κατέρρευσε. Ένας καύσωνας του 2016 στα ανοικτά των ακτών της Χιλής προκάλεσε μια τοξική άνθηση φυκιών που κατέστρεψε το 20% της παραγωγής σολομού της χώρας για το έτος και κόστισε στη βιομηχανία 800 εκατομμύρια δολάρια. Εν τω μεταξύ, μια έρευνα δείχνει ότι εάν η γενική υπερθέρμανση των ωκεανών συνεχιστεί και η λεύκανση των κοραλλιών επιδεινωθεί στον Μεγάλο Κοραλλιογενή Ύφαλο της Αυστραλίας, η χώρα θα υποστεί απώλεια 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων από τον τουρισμό.
Όλο και πιο δημοφιλή προγράμματα πίστωσης άνθρακα που εξαρτώνται από άθικτα λιβάδια με θαλάσσια χόρτα και δάση φυκιών, μπορεί επίσης να υπονομευθούν από τους θαλάσσιους καύσωνες. Η έρευνά δείχνει ότι 34 καύσωνες των ωκεανών τα τελευταία 25 χρόνια, στην πραγματικότητα κοστίζουν πολλά δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως σε χαμένη αλιεία, τουρισμό και αποθήκευση άνθρακα.
Πώς να προσαρμοστούμε στους καύσωνες;
Για να σταματήσει η υπερβολική θερμότητα να θερμαίνει τους ωκεανούς μας στη ρίζα, πρέπει να μειώσουμε τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Αλλά θα χρειαστεί λίγος χρόνος για να φανούν τα αποτελέσματα της απαλλαγής από τον άνθρακα.
Η ενίσχυση της ανθεκτικότητας του οικοσυστήματος δίνει στα περιβάλλοντα και στους κατοίκους τους την καλύτερη ευκαιρία να επιβιώσουν στις θερμότερες θάλασσες. Ως εκ τούτου, μέτρα όπως η μείωση της ρύπανσης και η προστασία περισσότερων οικοτόπων, όπως τα φύκια και τα λιβάδια με θαλάσσια χόρτα μπορούν να συμβάλουν στον μετριασμό των κινδύνων του θαλάσσιου καύσωνα.
Εν τω μεταξύ, υπάρχει μια αυξανόμενη προσπάθεια για την πρόβλεψη των θαλάσσιων καυσώνων, όπως κάνουμε με αυτούς στην ξηρά. Η εκκολαπτόμενη επιστήμη απαιτεί ακόμη περισσότερη έρευνα για το πώς αυτά τα φαινόμενα επηρεάζουν τα ωκεάνια ρεύματα, τη χημεία και τη διαθεσιμότητα τροφής, ακόμη και πόσο βαθιά φτάνουν οι καύσωνες στη θάλασσα. Αυτή η γνώση είναι απαραίτητη εάν θέλουμε να ταιριάξουμε την προγνωστική ακρίβεια που έχουμε στη στεριά.
Αλλά η έρευνα δείχνει ότι κάτω από ορισμένες μετεωρολογικές συνθήκες, θα μπορούσαμε να προβλέψουμε κάποιους θαλάσσιους καύσωνες έως και ένα χρόνο νωρίτερα,