Νέα

• ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΕΝ ΠΛΩ
• 29/11/2020

Δύο δορυφόροι «πεθαίνουν» και επιστήμονες που μελετούν τους πάγους ανησυχούν για το κενό

Οι μόνοι δύο δορυφόροι που χρησιμοποιούνται για την παρατήρηση των πόλων είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα καταστραφούν πριν από την αντικατάστασή τους και αυτό θα μπορούσε να αφήσει «τυφλούς» τους επιστήμονες που μελετούν ορισμένες σημαντικές αλλαγές στην Αρκτική και την Ανταρκτική καθώς το κλίμα θερμαίνεται.  

Οι ερευνητές έχουν εκφράσει τις ανησυχίες τους στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος. Μια επιστολή που περιγράφει λεπτομερώς το πρόβλημα – και πιθανές λύσεις – εστάλη σε κορυφαίους αξιωματούχους της Esa αυτήν την εβδομάδα ενώ παράλληλα έχει ανεπισήμως ενημερωθεί και η αμερικανική υπηρεσία διαστήματος (NΑSA).  

Πρόκειται για τις αποστολές European CryoSat-2 και American IceSat-2 που φέρουν όργανα τα οποία ονομάζονται υψόμετρα και μετρούν το σχήμα και την ανύψωση των επιφανειών του πάγου. Τα συστήματα θεωρούνται κρίσιμα στην καταγραφή της απώλειας όγκου θαλάσσιου πάγου και της φθίνουσας μάζας των παγετώνων.  

Αυτό που είναι μοναδικό για τους δορυφόρους είναι οι τροχιές τους γύρω από τη Γη. Διαγράφουν πορεία 88 μοίρες Βόρεια και Νότια από τον Ισημερινό, πράγμα που σημαίνει ότι διακρίνουν ολόκληρες τις περιοχές της Αρκτικής και της Ανταρκτικής. Αντίθετα, οι περισσότεροι άλλοι δορυφόροι συνήθως δεν υπερβαίνουν τις 83 μοίρες και κατά συνέπεια, χάνουν, για παράδειγμα, ένα μεγάλο μέρος του κεντρικού Αρκτικού Ωκεανού και τα παγωμένα νερά. Η ανησυχία επικεντρώνεται στο ότι οι CryoSat-2 και το IceSat-2 θα έχουν τεθεί εκτός λειτουργίας πολύ πριν ξεκινήσει η αντικατάστασή τους.  

Ο CryoSat-2 έχει ήδη ξεπεράσει το όριο ζωής του, σύμφωνα με τον σχεδιασμό του. Ξεκίνησε την πορεία του στο διάστημα το 2010 με την προσδοκία ότι θα λειτουργούσε τουλάχιστον 3,5 χρόνια. Οι μηχανικοί πιστεύουν ότι μπορεί να λειτουργεί μέχρι το 2024, αλλά η αποδυνάμωση της μπαταρίας και η διαρροή καυσίμου δείχνουν πως αυτό δεν μπορεί να κρατήσει περισσότερο.

Ο IceSat-2 τέθηκε σε τροχιά το 2018 με διάρκεια ζωής τριών ετών και καύσιμα που φτάνουν μέχρι το 2025.   «Χωρίς επιτυχή μέτρηση, θα υπάρχει κενό μεταξύ δύο και πέντε ετών στην ικανότητα της καταγραφής του υψομέτρου του πάγου στους πόλους», αναφέρει η επιστολή των επιστημόνων. «Αυτό το κενό θα εισαγάγει ένα κρίσιμο κενό στα μακροπρόθεσμα αρχεία των αλλαγών σε πάγο, του πάχους θαλάσσιου πάγου και την πολική ωκεανογραφία και αυτό, με τη σειρά του, θα υποβαθμίσει την ικανότητά μας να αξιολογούμε και να βελτιώνουμε τις προβλέψεις για το κλίμα».  

Η μόνη δορυφορική αντικατάσταση που βρίσκεται σε εξέλιξη είναι η αποστολή με την ονομασία Cristal, αλλά δεν αναμένεται να ξεκινήσει να λειτουργεί πριν το 2027 ή το 2028,  επειδή δεν έχει ακόμη τεθεί σε εφαρμογή η πλήρης χρηματοδότηση.   Ο Δρ. Josef Aschbacher, διευθυντής του παρατηρητηρίου της Γης στην Esa, δήλωσε ότι η υπηρεσία του εργάζεται όσο πιο γρήγορα μπορούσε για να καλύψει το κενό. Δηλώνει ανήσυχος για τα δεδομένα και πως είναι σε εξέλιξη ήδη τα σχέδια για την κατασκευή του Cristal ώστε να ολοκληρωθεί όσο το δυνατόν γρηγορότερα.   

Ο Δρ Thomas Zurbuchen, επικεφαλής τμήματος στη Nasa, δεν έχει λάβει την επιστολή επειδή απευθύνεται κυρίως σε Ευρωπαίους χρηματοδότες και οι περισσότεροι από τους υπογράφοντες είναι Ευρωπαίοι, αλλά γνωρίζει το περιεχόμενό της. «Νομίζω ότι υπάρχουν πολλές επιλογές αυτή τη στιγμή που μπορούμε να εφαρμόσουμε προς το σκοπό αυτό, σε συνεργασία ή με άλλο τρόπο», σχολίασε.

Μία από αυτές τις λύσεις στην Ευρώπη θα ήταν η χρήση μιας έκδοσης του πρότζεκτ IceBridge της Nasa, μιας αερομεταφερόμενης πλατφόρμας που η αμερικανική υπηρεσία λειτούργησε για οκτώ χρόνια μεταξύ του τέλους της πρώτης αποστολής IceSat το 2010 και της έναρξης του IceSat-2 το 2018.   Ένα αεροπλάνο που πετούσε πάνω από την Αρκτική και την Ανταρκτική συγκέντρωνε σύνολα δεδομένων που θα μπορούσαν τελικά να χρησιμοποιηθούν για τη σύνδεση των δύο αποστολών IceSat. Υπάρχουν πολλοί που πιστεύουν ότι ένα ευρωπαϊκό “CryoBridge” είναι η πιο προσιτή και βραχυπρόθεσμη επιλογή για την κάλυψη του κενού που θα υπάρξει χρονικά λόγω απώλειας των CryoSat-2 και Cristal.  

Το κόστος κατασκευής του αερομεταφερόμενου ραντάρ υψομέτρου θα μπορούσε να φτάσει τα 5 εκατομμύρια ευρώ πιστεύουν οι επιστήμονες, αλλά ο σχεδιασμός και η κατασκευή του θα διαρκέσει πιθανώς δύο χρόνια. Ένα τέτοιο έργο θα πρέπει επομένως να ξεκινήσει σχετικά σύντομα και απαιτεί επιπλέον και έναν επιχειρησιακό προϋπολογισμό.  

Οι υπογράφοντες την επιστολή που στάλθηκε στην EC και την Esa περιλαμβάνουν κορυφαίους επιστήμονες που χρησιμοποιούν τα δεδομένα CryoSat και IceSat και επικεφαλής συγγραφείς της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή των Ηνωμένων Εθνών, η οποία προετοιμάζει εκθέσεις για το κλίμα για τις παγκόσμιες κυβερνήσεις.  

Πηγή: www.lifo.gr/ BBC