Συνήθως αναφερόμαστε σε αυτό το ζήτημα με σχετική ευκολία εξαιτίας κυρίως της οπτικής και αισθητικής όχλησης ειδικότερα κατά τους καλοκαιρινούς μήνες που το θέμα μας βρίσκει φάτσα φόρα.
Επίτροπος Περιβάλλοντος
Είμαστε όμως σε θέση να αξιολογήσουμε σωστά τους πραγματικούς κινδύνους και πως αυτοί πολλαπλασιάζονται, μεταφέρονται και επιστρέφουν σε εμάς σερβιρισμένοι σε περίτεχνα πιάτα; Είμαστε σε θέση να καταλάβουμε την λειτουργία των οικοσυστημάτων και την εξαφάνιση της βιοποικιλότητας του βυθού και τι πραγματικά σημαίνει για την δική μας διαβίωση; Ακόμα κι αν εγωιστικά το δούμε, χωρίς ίχνος ρομαντισμού τα πράγματα σκουραίνουν, αν όχι σκοτεινιάζουν στο σημείο που έχουμε φέρει τα θαλάσσια οικοσυστήματα.
Το 80% των σκουπιδιών που αφήνονται ανεξέλεγκτα στο χέρσο μέρος καταλήγουν στην θάλασσα. Ειδικότερα στο νησί μας το οποίο ολόκληρο κουβαλά τη μαγεία μιας παράκτιας χώρας η οποία μάλιστα διαθέτει πευκόφυτα βουνά και μάλιστα αναδύθηκε από τον Ανώτερο Μανδύα του πυρήνα της Γης. Άνοιξαν τα Ιμαλάια και τα Πυρηναία και ξεπεταχτήκαμε από τη χαραμάδα. Οι ακτές μας, ύφαλοι και κοράλια, και ο παλιός ωκεανός από το Γέρι μέχρι την Επταγώνεια, και την Πάχνα μέχρι τον Κάμπο της Τσακκίστρας, γεμάτος απολιθώματα που μαρτυρούν ότι η θάλασσα ορίζει την Κύπρο.
Ο επιστήμονας του μέλλοντος, αυτό που θα εντοπίζει είναι απολιθωμένα πλαστικά, που πήγαν και στήθηκαν τα σκασμένα παράταξη και βούλωσαν χαραμάδες σε θαλασσινές σπηλιές και υφάλους. Όσα μέχρι σήμερα θάψαμε θα είναι τα ευρήματα του μέλλοντος και οι σπουδαίες ανακαλύψεις των επόμενων γενεών γιατί όλα αυτά – οι ύπουλοι μας συνεργάτες – κατασκευάζονταν για χρόνια ιδιαίτερα ανθεκτικοί για να ευκολύνουν τη ζωή μας. Προσωρινά δηλαδή μέχρι να αποκαλύψουν το πραγματικό τους πρόσωπο : Δεν διασπώνται λέει και συνεχίζουν να κυκλοφορούν ως πλαστικές ψελλίδες, που δεν τις βλέπουμε αλλά είναι παντού. Τα προϊόντα του βυθού που καταναλώνουμε τρέφονται πια με πλαστικά, αν καταφέρουν να επιβιώσουν πνιγμών και εσωτερικής συμφόρησης που προκαλούν τα απορρίματα μας στην ύπαιθρο, σε θάλασσες κι ακτές που έλεγε κι ο πελεκάνος σε εκείνη την παλιά διαφήμιση θέλοντας να μας μορφώσει.
Σύμφωνα με το πλαίσιο του διεθνούς δικαίου, οι πηγές της θαλάσσιας ρύπανσης ορίζονται ως εξής:
- Χερσαίες πηγές και δραστηριότητες,
- Οι θαλάσσιες μεταφορές και άλλες θαλάσσιες δραστηριότητες όπως η αλιεία και η υδατοκαλλιέργεια,
- Η σκόπιμη ρίψη,
- Οι δραστηριότητες στο θαλάσσιο βυθό, συμπεραλαμβανόμενες αυτές που βρίσκονται κοντά στο έδαφος και οι υπεράκτιες, και
- Ατμοσφαιρικές πηγές
Αντιλαμβάνομαι ότι στα πιο πάνω εντάσσονται και δραστηριότητες απολύτως απαραίτητες για την λειτουργία της αγοράς και κάλυψη των ανθρώπινων αναγκών : Ποια όμως θα ορίζαμε πραγματική ανθρώπινη ανάγκη πέραν της βιωσιμότητας των φυσικών οικοσυστημάτων και τα επίπεδα δημόσιας υγείας που τείνουν αλληλένδετα;
Πλεούμενα πάνε κι έρχονται, έχουν βλάβες, διαρροές, εργασίες συντήρησης και καθαρισμού, λύματα από εγκαταστάσεις διαφόρων τύπων, εργασίες που ανεξέλεγκτα συμβαίνουν στην στεριά σε γεωργικές ή άλλες εγκαταστάσεις καταλήγουν στα υδροφόρα στρώματα, και αυτά στη θάλασσα. Όλα καταλήγουν στην θάλασσα.
Μέταλλα, φυτοφάρμακα, ακατέργαστα λύματα χωρίς πάντα να δηλούν κακή πρόθεση αλλά αμέλεια, ή ακόμα έλλειψη βασικής εκπαίδευσης.
Τα γνωστά μας καυσαέρια είτε από την κίνηση των αυτοκινήτων ή εργοστασίων οδηγούν σε συμπύκνωση υδρατμών και καταλήγουν πάλι, στη θάλασσα.
Οι υπηρεσίες του Κράτους παρόλες τις φιλότιμες προσπάθειες, εντούτοις θα πρέπει να παραδεχτούν και να παραδεχτούμε όλοι μας ότι χρειάζονται αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας, στοχοθέτησης, στρατηγικής πρόληψης κινδύνων και αντιμετώπισης. Κάναμε άλματα και είναι αλήθεια. Το Υφυπουργείο Ναυτιλίας κάνει εξαιρετική δουλειά όπως και το Τμήμα Αλιείας αλλά και το Υπουργείο Μεταφορών! Το Υπουργείο Εργασίας όσον αφορά την καταγραφή των ρύπων, αλλά και το Εμπορίου και Βιομηχανίας με τις κατευθυντήριες που δίνει. Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και το αντίστοιχο Τμήμα χρειάζονται ενίσχυση, ενδυνάμωση και συνέργειες.
Η κατάτμηση των υπηρεσιών δυστυχώς, και το αλαλούμ αρμοδιοτήτων σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις πρέπει να τελειώσει αν θέλουμε να βάλουμε πραγματικούς στόχους αντιμετώπισης των απειλών – κι όπως το έχει ο σοφός λαός όπου λαλούν πολλοί κοκόροι αργεί να ξημερώσει. Μα είναι ήδη δειλινό και πρέπει να προλάβουμε ότι μπορούμε. Βρισκόμαστε σε κρίσιμο σημείο και άλλες αναβολές και δικαιολογίες δεν χωρούν.
Ένας άρρωστος πλανήτης όπως είναι ο δικός μας σήμερα είναι σε θέση να μας δίνει καθαρό και πλούσιο σε πρώτες ύλες βασικής διαβίωσης σπίτι; Κοινό σπίτι;
Φτάσαμε σχεδόν στο σημείο χωρίς επιστροφή και πρέπει να δράσουμε χθες καθότι το μέλλον μας κρίνεται αβέβαιο ως ανθρωπότητα. Ο πλανήτης είναι μεν άρρωστος μα θα γιάνει. Κάνει τα κουμάντα του. Εμείς; Πως ζούμε εμείς και τι θα απογίνουμε εμείς;